Suriye’de Esad rejiminin sona erdiği 8 Aralık tarihinden bu yana Türkiye’de sığınmacı/geçici sığınmacı statüsü altında bulunan Suriyelilerin ülkelerine dönüşü sınırlı sayıda kaldı. Türkiye’deki üç buçuk milyon Suriyelinin sadece 25 bininin Suriye’ye döndüğü açıklandı.
Eskişehir’de Suriyeli sığınmacıların yoğunlukta yaşadığı Odunpazarı ilçesi Erenköy ve Emek mahalleleri ile Tepebaşı ilçesi Yeşiltepe Mahallesi’ni ziyaret eden CHP’li Çakırözer, Suriyelilerin ülkelerine dönüş konusundaki değerlendirmelerini ve beklentilerini dinledi.
10 yılı aşkın süredir Eskişehir’de yaşadıklarını söyleyen Suriyeli sığınmacılar, geri dönmek için acele etmeyeceklerini ve Suriye’de hayatın normale dönmesini bekleyeceklerini vurguladı. Savaş sırasında evlerinin yıkıldığını, kayıplarının olduğunu belirten Suriyeliler, “Döneceğiz ama orada ne ev var ne başka bir şey. Ailelerimizden, arkadaşlarımızdan yakınlarını bulmaya gidenler oldu. Ama orada durum iyi değil. Kalacak ev yok, okul yok, hastane yok” dedi.
“Yazın çalışıp gitmek için para biriktireceğiz”
Yaklaşık 13 yıldır Eskişehir’de olduklarını belirten Suriyeli Muhammet, “İsmim Muhammet. 5 çocuğum var. İş olursa çalışıyorum. İnşaat ve tarlalara gidiyorum. Daha önce Emek Mahallesi’nde oturduk. Şimdi uzun zamandır Erenköy’deyiz. Esad gidince memleketimiz düzeldi diye sevindik. Suriye’de bazı evler patlamış, bazıları yıkık dökük duruyor. Şimdi orada ev yok gidemeyiz. Yazın çalışıp para biriktireceğiz. Çocuklarımıza, kendimize eşya alacağız. Gidebilirsek öyle gideceğiz” dedi.
“Türkiye’yi bırakmak zor geliyor”
Aynı mahallede yaşayan Suriyeli başka bir aile ise, “Devlet kurulsun inşallah gideceğiz. Burayı da bırakamıyoruz. Komşulara alıştık. Ben de Eskişehir’de tarla işlerine gidiyorum. Bizim burayı bırakmamız kolay değil. Orada ev de yok. Gidip biz orada çadır mı kuracağız. Yarın bir gün belki bir sene, belki iki seneye devlet de kurulur gideriz. Yaz gelsin bir bakalım, Allah ne gösterecek. Tabii ki gitmeyi isteriz ama Türkiye’yi bırakmak da bize zor geliyor. Kimisinin parası, kimisinin ev eşyası, kimisinin evi yok! Nasıl gidecekler?” sözleriyle durumlarını aktardı.
“Orada her şeye sıfırdan başlayacağız, destek olmadan zor”
Yeşiltepe Mahallesi’nde yaşayan Suriyeli sığınmacılar da geri dönmek için Suriye’deki durumun düzelmesini beklediklerini aktarırken, şunları söyledi:
“Deyrizor’dan buraya geldik. 2 ay önce kardeşimin biri Suriye’ye gitti. Şimdi konuşuyoruz. Orada durumun çok iyi olmadığını sıkıntıların devam ettiğini söylüyor. Burada 3 çocuğum okuyor. Çocuklarımı düşünüyorum. Bir çocuğum dördüncü sınıfa gidiyor burada. Suriye’ye gidince her şeye sıfırdan başlayacağız. Belki 5,6 ay sonra dönmek için bakabiliriz. Ama oranın önce bir düzelmesi lazım. Kanunlar nasıl olacak, devlet nasıl kurulacak? Kısa zaman değil… Her şeye sıfırdan başlıyoruz, destek olmadan başlamak çok zor”
Mahalleli: “Dönüyorlar diyorlar hepsi yalan”
Erenköy Mahallesi sakinleri ise, Suriyeli sığınmacıların geri dönecekleri konusunda çok iyimser değil. Sığınmacıların gideceklerine dönük hiçbir hareket görmediklerini belirten bir Erenköylü “Ben inanmıyorum gideceklerine. Hiçbiri gitmiyor. Sen olsan bu rahatı bırakıp gider misin? 2016-2017 yıllarında geldiler. Hiçbiri de gitmez, tahmin etmiyorum. Gidiyorlar, dönüyorlar diyorlar hepsi yalan” dedi.
Çakırözer: “Dönüş için takvim oluşturulmalı”
Suriyeli sığınmacılar ile görüşmesi sonrası açıklamalarda bulunan TBMM Dışişleri Komisyonu üyesi CHP’li Utku Çakırözer ise, Suriye’nin hızlı şekilde istikrara kavuşması ve Türkiye’deki tüm sığınmacıların ülkelerine dönüşü için gerekli plan ve desteklemelerin yapılması gerektiğine dikkat çekti.
Çakırözer, şunları söyledi:
“Eskişehir’de Erenköy’de, Yeşiltepe’de uzun yıllardır yaşayan Suriyeliler ile görüştük. Konuştuğumuz aileler Suriye’deki gelişmeleri yakından takip ediyor. Savaşta kayıpları olanlar var. Kiminin yakınları, kiminin arkadaşı orada. Telefonla görüşüyorlar. Görüştüğümüz ailelerden, yakın gelecekte dönmeyi planlayan yok. Hepsi dönmek istediğini söylüyor ama gidecek paralarının olmamasından, Suriye’de kalabilecekleri evlerinin olmamasından dert yanıyor. ‘Türkiye’den gitmek zor geliyor’ diyenler de var. Suriye’nin hızlı şekilde huzura ve siyasi istikrara kavuşması ve Suriyelilerin ülkelerinde dönmeleri için orada yaşanılabilir koşulların bir an önce sağlanması gerekiyor. Bunun için tüm dünyanın, Avrupa’nın, Birleşmiş Milletlerin destek olması şart! Hükümetin de bunun için seferber olması lazım. Ekonomiden sağlığa, eğitimden sosyal hayata Suriye’de yaşam alanlarının hızlı şekilde oluşturulması ve dönüşlerin hızlandırılması için bir takvim belirlenmesi gerekiyor. Yoksa Eskişehir’de yaşayan Suriyeliler ’in dile getirdiği gibi isteseler de ülkelerine dönmeleri kısa zamanda mümkün olmayacak!”
