Son 25 yılda Türkiye’de emekli sayısı çarpıcı bir artış göstererek 2001 yılında 5,6 milyon olan emekli dosyası sayısı, 2024 yılında 15,8 milyona ulaştı. Ancak bu artışa rağmen emekli maaşlarının hem asgari ücretle hem de milli gelirle olan oranı geriledi.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, emekli sayısındaki yıllık artış oranı 2001-2015 döneminde yüzde 5 seviyelerinde iken 2016 sonrasında yavaşladı. 2020 yılında yüzde 2,26’ya kadar gerileyen bu oran, 2023 yılında Çoklu Emeklilik Yasası’nın (EYT) devreye girmesiyle birlikte yüzde 16’ya fırladı. Bu durum, emeklilik sistemine katılımı hızlandırırken ödenen emekli maaşlarının milli gelirdeki payını da etkiledi.
Milli gelirden alınan pay düştü
2003 yılından itibaren emekli maaşlarının milli gelire oranı düzenli bir artış göstererek 2016’da yüzde 7,05 ile zirveye ulaştı. Ancak sonraki yıllarda bu oran düşüş yaşamaya başladı. 2022 yılında yüzde 4,46’ya kadar gerileyen bu oran, 2023’te yüzde 5,31’e, 2024’te ise yüzde 5,90’a yükselebildi.
Emekli maaşları asgari ücret karşısında eriyor
2002 yılında emeklilerin kişi başına ortalama maaşı asgari ücretin yüzde 36 üzerindeyken, bu oran 2023 yılında yüzde 77’ye geriledi. 2024 itibariyle emekli maaşları ortalama 13.776 TL seviyesindeyken, net asgari ücret 17.002 TL olarak belirlendi. Bu durumda emekli maaşları, asgari ücretin sadece yüzde 81’i oranında kaldı.
SSK, Bağ-Kur ve memur emeklileri arasındaki fark derinleşti
2002 yılında SSK emeklisi maaşı asgari ücretin yüzde 26 üzerindeyken, bu oran 2024 yılında yüzde 78’e kadar geriledi. Aynı dönemde Bağ-Kur emekli maaşları, asgari ücretin yüzde 78’inden yüzde 61’ine düştü. Memur emeklileri ise 2002’de maaşlarıyla 2,18 asgari ücrete denk gelirken, 2024’te bu oran neredeyse başa baş seviyeye geriledi.
