5 Mart 1950 tarihinde Eskişehir, büyük bir sel felaketiyle sarsıldı. Porsuk Çayı'nın taşması sonucu yaşanan bu afet, 2 bin 500 evin yıkılmasına ve 50 bin kişinin evsiz kalmasına neden oldu. 6 kişinin hayatını kaybettiği felaketzedelere, Marshall Planı kapsamında uluslararası yardım sağlandı.
Mecliste sert tartışmalar
Demokrat Parti milletvekilleri, hükümeti Eskişehir başta olmak üzere tüm ülkede izlenen su politikaları nedeniyle sert bir şekilde eleştirdi. Cumhuriyet Halk Partisi milletvekilleri ise yaşananları doğal afet olarak nitelendirerek konunun siyasete alet edilmemesi gerektiğini savundu. CHP’li yetkililer, Demokrat Parti’yi halkın kötü durumundan faydalanmakla suçladı.
Bayındırlık Bakanı Şevket Adalan, Meclis'te yaptığı açıklamada felaketin detaylarını paylaştı. Adalan, havaların ani ısınması ve yağışlarla birlikte dağlardaki karların erimesinin Porsuk Çayı, Kargın ve Sarısu derelerini taşırarak büyük bir afete yol açtığını söyledi. Sarısu ve İstasyon Mahallesi gibi bölgelerde taşkınların etkili olduğunu belirten Bakan, kerpiç evlerin büyük oranda yıkıldığını vurguladı. Adalan, “2 bin 524 ev yıkılırken 18 bin 128 vatandaş açıkta kaldı. Tedbir amaçlı bin 200 ev boşaltılarak 28 bin kişi başka yerlere yerleştirildi. Vilayet birlikleri, Devlet Demiryolları, Şeker Şirketi ve diğer kurumlar iş birliği yaparak vatandaşları tren vagonlarına, okullara, camilere ve halk evlerine yerleştirdi. Ankara, İstanbul ve çevre illerden gönderilen yardımlarla halka sıcak yemek sağlandı” dedi.
Kemal Zeytinoğlu’ndan sert eleştiriler
Demokrat Parti Eskişehir Milletvekili Kemal Zeytinoğlu, Meclis’te yaptığı konuşmada felaketin ihmaller zinciri sonucu yaşandığını savundu. Zeytinoğlu, “Eskişehir’de yaşanan bu facia sadece bir doğal afet değil, aynı zamanda ihmallerin sonucudur. Vatandaşlarımız birer ‘ihmalzede’ haline gelmiştir. Belediyeden hükümete kadar birçok kurumun koordinasyonsuz çalışması bu sonuca yol açmıştır. Artık bu meseleleri Büyük Meclis’te açık bir şekilde tartışmanın ve çözüme ulaştırmanın zamanı gelmiştir” dedi.
Zeytinoğlu, konuşmasının devamında Porsuk Barajı ve ona su taşıyan nehirlerin ıslahının yetersiz kaldığını belirterek hükümeti eleştirdi. Meclis’te tansiyonun yükselmesine neden olan bu konuşmalar, oturumu yöneten başkan tarafından sonlandırıldı.
Celal Bayar Eskişehir’de
Dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Eskişehir’i ziyaret ederek felaket bölgesinde incelemelerde bulundu. Zafer Gazetesi, Bayar’ın ziyaretiyle ilgili şu sözlerini manşet yaptı;
“Felaket, işittiklerimizden daha feci ve anlatılanlardan çok daha büyüktür. Eskişehir’de başlanmış olan işler iyi düşünülmüş ve bir plana bağlanmış olsaydı, böyle bir felaket yaşanmazdı.”
1950 Eskişehir sel felaketi, büyük bir trajedi olarak tarihe geçti. Olay, o yıllarda uzun süre hem yerel hem de ulusal düzeyde tartışmalar oluşturdu.
